Nationale Holocaustherdenking

Op 27 januari 1945 werd vernietigingskamp Auschwitz bevrijd.
Het nationaal comité heeft de wens geuit om in samenwerking met gemeenten en organisatoren van lokale herdenkingen in iedere gemeente stil te staan bij de Holocaustslachtoffers uit die gemeente. Wij hebben daar graag gehoor aan gegeven, zeker gelet op de indrukwekkende gebeurtenissen met verstrekkende gevolgen in Schalkwijk en Houten.

Op zondag 26 januari 2020 is een Nationale Holocaustherdenking gehouden in de H. Michaëlkerk in Schalkwijk. Tijdens deze herdenking hielt burgemeester Gilbert Isabella een toespraak. Na zijn toespraak werd het lichtmonument van 500 stenen in de kerk onthuld. Het landelijke lichtmonument van 104.000 fluoriserende stenen met blauw licht dat aan en uit gaat, alsof het ademt, is ontworpen door Daan Roosegaarde op verzoek van het nationaal comité 4 en 5 mei. De 104.000 stenen staan voor de uit Nederland weggevoerde Joden. Het licht staat enerzijds symbool voor de leegte die deze slachtoffers achterlaten en anderzijds wordt gevierd dat licht ook staat voor hoop en de 75 jaar vrijheid die we nu hebben.

De heer Peter Hein vertelde het verhaal over zijn eigen ouders die in Schalkwijk ondergedoken hadden gezeten aan de hand van het door hem geschreven boek “de Onderduikers”. Het thema van de lezing was: Schalkwijk, 19 oktober 1943, een fataal verlopen onderduik.

Het Klein Operakoor en de Utrechtse Oratorium Vereniging verleenden hun muzikale bijdrage met het zingen van de vier Mauthausenliederen van Mikis Theodorakis.

In de oorlog hebben Wim en Hanny Sanders – Cohen ondergedoken gezeten bij het echtpaar Hulshof. In die tijd is ook hun zoontje Bennie geboren. Op de dag van de arrestatie was de broer Johnny van Hanny op visite en werd eveneens gearresteerd.

In Houten woonde Levie Mozes die werd opgepakt omdat hij geen Jodenster droeg.

We staken een kaars aan en waren 2 minuten stil voor:
Willem Sanders (Wim), geboren 10 september 1919 te Rotterdam, gearresteerd op 19 oktober 1943 op het onderduikadres Neereind 9 te Schalkwijk, gedeporteerd uit Westerbork in 1944 en vermoord in Auschwitz op 31 mei 1944, 24 jaar oud.

Johanna Rebecca Sanders – Cohen (Hanny), geboren 23 oktober 1916 te Breda, gearresteerd op 19 oktober 1943 op het onderduikadres Neereind 9 te Schalkwijk, gedeporteerd uit Westerbork in 1944 en vermoord in Auschwitz op 28 januari 1944, 27 jaar oud.

De kleine Bernhard Arend Sanders (Bennie), geboren 20 maart 1943 op Neereind 9 te Schalkwijk, samen met zijn ouders gedeporteerd uit Westerbork in 1944 en vermoord op 28 januari 1944 in Auschwitz, 10 maanden oud.

Juda Simon Cohen (Johnny), geboren 16 maart 1923 te Gouda, gearresteerd op 19 oktober 1943 op het adres Neereind 9 te Schalkwijk, gedeporteerd uit Westerbork op 16 november 1943 en op 31 maart 1944 vermoord in Auschwitz, 21 jaar oud. Johnny was op 19 oktober 1943 op bezoek bij zijn zus Hanny.

Levie Mozes, geboren 15 december 1903, woonde sinds 1931 met zijn niet Joodse vrouw aan de Odijkscheweg H 207a in Houten, nu is dat Korenmolen 7. Levie werd in oktober 1942 gearresteerd en is uiteindelijk overgebracht naar Kamp Amersfoort. Begin december 1942 aangekomen in Westerbork en nog geen week later op transport gesteld naar Auschwitz waar hij op 28 februari 1943 is vermoord, 39 jaar oud.

Elk jaar een Nationale Holocaustherdenking

Het comité heeft in haar programma opgenomen dat er na 2020 elk jaar een herdenking wordt georganiseerd op het Plein in het Oude dorp van Houten op de laatste zondag van januari. Vanwege de coronamaatregelen kon er in 2021 alleen een bloemstuk in de kleuren paars en wit op het bankje worden gelegd door de burgemeester, de voorzitter en een bestuurslid van het 4 en 5 mei comité Houten.